بررسی اثر تعرضات انسان و دام بر ساختار جنگلهای بلوط یاسوج (منطقه پاتاود)

انگل های بلوط یاسوج در گذشته نه چندان دور پوشیده از درختان انبوه و سایر رستنی ها بوده است در حالیکه امروزه به دلیل افزایش جمعیت انسانی، چرای مفرط دام، قطع اشجار و بهره برداری بی رویه از درختان و درختچه ها، توسعه اراضی کشاورزی و تاسیسات ساختمانی و ... چهره آن کاملا تغییر و به جنگل های مخروبه تبدیل گردیده است . به استثنا مناطقی که از دسترس دام و انسان خارج بوده در سایر نقاط جنگل به شدت تخریب و به صورت تک درختان معیوب و جست گروههای پراکنده بچشم می خورد. این تحقیق مروری است به وضعیت جنگل های منطقه در گذشته و حال: بنابراین بررسی افزایش جمعیت انسانی و دام در منطقه و اثرات آن بر نحوه تخریب و تبدیل این جنگل ها در فاصله زمانی 34 سال گذشته (طی دو دوره 14 و 20 ساله) توسط عکس های هوایی مربوط به سالهای 1334 و 1348 و 1368 در محدوده ای از مناطق کوههای زاگرس واقع در شمال غربی استان کهگیلویه و بویراحمد (منطقه پاتاوه) انجام شده است . برآورد و مقایسه نسبت درصد مساحت تیپ های مختلف اراضی به انضمام برآورد و مقایسه نسبت درصد مساحت تیپ های مختلف جنگل با درجات تراکمی متفاوت از نظر درصد تاج پوشش در مقاطع زمانی فوق مورد تفسیر و کنترل و ارزیابی قرار گرفته است . ضمنا بررسی وضعیت فعلی جنگل های منطقه از نظر کمی و کیفی با تهیه شبکه آماربرداری به روش سیستماتیک و مطالعه وضعیت اقتصادی و اجتماعی روستاهای پراکنده در جنگل و دامداران عشایری و روستایی و نحوه بهره برداری از جنگل با تهیه پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفته است . نتایج حاصله از بررسی وضعیت گذشته جنگل با توجه به عکس های مقاطع مختلف زمانی نشان می دهد که از سطوح اراضی جنگلی ناشی از تخریب و تبدیل مستقیم توسط انسان و دام و ... دائما کاسته شده و به سطوح اراضی لم یزرغ و اراضی کشاورزی افزوده شده است . در واقع این کاهش سیر صعودی داشته است ، بطوریکه در سال 1334 حدود 78/2 درصد محدوده مورد مطالعه تحت پوشش جنگل بوده که در سال 1368 به 74 درصد و در سال 1368 به 60 درصد تقلیل یافته است . در همین فاصله زمانی اراضی تحت پوشش جنگل متراکم به جنگل با درجات تراکم ضعیف تر تبدیل گردیده است . نتایج بررسی وضعیت فعلی جنگل های منطقه نشانگر آن است که در اثر قطع و بهره برداری بی رویه و وضعیت جنگل ها رو به قهقر ا و اضمحلال تدریجی گذشته است . بطور یکه اکثر درختان با فرم شاخه زاد و تنه کج و معوج و اغلب بصورت تنه ههای غیرصنعتی و هیزمی می باشند. متوسط موجودی در هکتار 91/2 سیلو، درصد تاج پوشش بین 30 تا 50 درصد و ارتفاع درختان 6 الی 12 متر و قطر آنها بین 7 تا 60 سانتی متر نوسان دارد. پراکنش قطری درختان بیشتر در کلاسه های قطری 10 تا 30 سانتی متر می باشد. نقاط جنگلی حاشیه روستاها در اثر قطع و بهره برداری بی رویه، جنگل ها بشدت تخریب و در اثر چرای مدوام دام و حضور آن در عرصه جنگل، زادآوری به شدت کاهش یافته است .